Zajrzyj do publikacji "Edukacja miejska w praktyce". Zobacz, jak przygotowane materiały wykorzystywali nauczyciele w swojej pracy. Zainspiruj się!
Prezentowane moduły to zestawy materiałów edukacyjnych, gotowe do wykorzystania na zajęciach z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych.
- dedykowane młodzieży w wieku 12-16 lat, ale z powodzeniem można z nich korzystać ze starszą młodzieżą i młodszymi dziećmi;
- odnoszące się do jednego lub kilku z kluczowych dla miast wyzwań;
- pokazujące, jak wybrane zagadnienia z programu nauczania można przekazywać w odniesieniu do lokalnego środowiska miejskiego;
- oparte o metodologię IBSE (nauczanie przez odkrywanie),
- zawierające komponent zajęć terenowych i bezpośredniej pracy młodzieży w przestrzeni miejskiej (obserwacje, badania),
- stawiające na kreatywne podejście do poszukiwania rozwiązań dla lokalnych wyzwań;
- zachęcające młodzież do odkrywania, w jaki sposób treści przekazywane w szkole podczas zajęć z przedmiotów ścisłych i przyrodniczych wiążą się z ich życiem codziennym oraz jak nauka może nam pomagać w budowaniu lepszej przyszłości naszych miast.
Opublikowane moduły:
GŁĘBOKI ODDECH MIASTA. Czy w naszym mieście można głęboko odetchnąć świeżym powietrzem?
ŻYCIE W CIENIU. Jaki wpływ na nasze zdrowie ma promieniowanie UV?
BŁĘKITNE MIASTO. Gdzie ukrywa się woda w mieście?
CIEPŁO, CIEPLEJ, GORĄCO... Jak ochłodzić nasze miasta?
MIEJSKIE TOALETY. Jak dostęp do odpowiednich warunków sanitarnych wpływa na nasze zdrowie i komfort życia w mieście?
DŹWIĘKI MIASTA. Jak ograniczyć smog akustyczny?
MIASTO W RUCHU. Jak organizować miejski transport w bardziej zrównoważony sposób?
CO W TRAWIE... BZYCZY? Co możemy zrobić dla owadów zapylających?
KONIEC MARNOWANIA! Jak zminimalizować produkcję odpadów?
MIASTO POD NASZYMI STOPAMI. Jaki wpływ ma gleba na życie w miastach?
GŁĘBOKI ODDECH MIASTA. Czy w naszym mieście można głęboko odetchnąć świeżym powietrzem?
Wyzwanie dla miast: zadbanie o odpowiednią jakość powietrza, którym oddychają mieszkańcy oraz o ich zdrowie
Zajęcia wprowadzają w interdyscyplinarne zagadnienie, jakim jest jakość powietrza, zapraszając młodzież do zwrócenia uwagi na otaczającą ich rzeczywistość – antysmogowe działania władz lokalnych, kwestie związane z transportem, terenami zieleni, itp. Uczestnicy, wcielając się w rolę ekspertów, planują i prowadzą obserwacje stopnia zanieczyszczenia powietrza w różnych częściach miasta, tworząc "oddechową mapę" swojego miasta. Pracują również nad innowacyjnymi sposobami na walkę ze złą jakością powietrza w swoim otoczeniu.
ŻYCIE W CIENIU. Jaki wpływ na nasze zdrowie ma promieniowanie UV?
Wyzwanie dla miast: zapewnienie mieszkańcom zdrowego miejsca do życia (ochrona przed wpływem szkodliwych czynników)
W okolicy szkoły ma powstać nowa kawiarnia z miejscem odpoczynku na świeżym powietrzu. Młodzież dysktując o wyborze odpowiedniej lokalizacji, poznaje czynniki środowiskowe wpływające na nasze zdrowie, m.in. promieniowanie słoneczne. Dzięki wykorzystaniu koralików UV bada wpływ promieniowania na organizm człowieka, a podczas "wyścigu o informacje" pogłębia swoją wiedzę na temat zjawisk fizycznych związanych ze światłem.
BŁĘKITNE MIASTO. Gdzie ukrywa się woda w mieście?
Wyzwanie dla miast: zrównoważona gospodarka zasobami wodnymi (radzenie sobie z suszą, zapewnienie dostaw wody pitnej, ochrona przed podtopieniami i powodziami)
Wody w mieście zawsze jest niewystarczająco - albo cierpimy z powodu jej niedoborów, albo próbujemy ochronić się przed skutkami niekontrolowanych podtopień lub wręcz powodzi. Młodzież wcielając się w wodnych historyków, sprawdza, jak powstanie ich miasta zmieniło naturalny obieg wody w przyrodzie. Analizując wypowiedzi ekspertów dowiaduje się, czym jest zrównoważone zarządzanie wodą w mieście. Obserwacje pokrycia terenu wokół szkoły, pomagają odkryć, w jaki sposób tereny zieleni i odpowiednie zagospodarowanie terenu może wpływać pozytywnie na zasoby wodne. Młodzież rozbudza także swoją kreatywność, starając się przewidzieć "wodną przyszłość" miasta oraz zaprojektować "błękitną szkołę".
CIEPŁO, CIEPLEJ, GORĄCO... Jak ochłodzić nasze miasta?
Wyzwanie dla miast: adaptacja przestrzeni miejskiej do zmian klimatycznych
Jednym z efektów zmian klimatu w naszym kraju jest wzrost średniej rocznej temperatury powietrza. Upały są szczególnie dotkliwe dla mieszkańców miast, których lokalny klimat różni się od mikroklimatu przedmieść. Jaki wpływ na funkcjonowanie miast i ich mieszkańców mają okresy wysokich temperatur? Jak zaadaptować przestrzeń miejską do zmian klimatycznych, z jakimi się mierzymy? Realizacja modułu pozwala uczniom na poznanie kluczowych zagadnień związanych z miejskim klimatem lokalnym oraz inspiruje do szukania rozwiązań w zakresie poprawy jakości życia mieszkańców miast w upalne dni.
MIEJSKIE TOALETY. Jak dostęp do odpowiednich warunków sanitarnych wpływa na nasze zdrowie i komfort życia w mieście?
Wyzwanie dla miast: zapewnienie mieszkańcom dostępu do odpowiednich warunków sanitarnych
Temat funkcjonowania miejskich toalet jest ściśle powiązany zarówno z kwestiami ochrony środowiska, jak i aspektami społecznymi. Moduł daje uczniom możliwość lepszego poznania różnych aspektów działania miejskich toalet, m.in. poruszając kwestie dbałości o utrzymanie dobrego stanu zasobów wodnych poprzez zapewnienie sprawnego funkcjonowania infrastruktury odbierającej i oczyszczającej ścieki.
DŹWIĘKI MIASTA. Jak ograniczyć smog akustyczny?
Wyzwanie dla miast: ochrona przed zanieczyszczeniem hałasem
Większość mieszkańców miast jest przyzwyczajona do dźwięków w swoim otoczeniu. Często nie zdajemy sobie jednak sprawy, że hałas ma szkodliwy wpływ na nasze zdrowie i środowisko naturalne. Szacuje się, że około 20% ludności Unii Europejskiej jest narażone na poziomy hałasu uznawane za niedopuszczalne. Na zajęciach uczniowie poznają fakty dotyczące fali dźwiękowej, zapoznają się z informacjami na temat wpływu dźwięków na zwierzęta i ludzi, a także przygotowują dźwiękową mapę swoich miast, zastanawiając się, w jaki sposób można zmniejszyć poziom smogu akustycznego, który ich otacza.
MIASTO W RUCHU. Jak organizować miejski transport w bardziej zrównoważony sposób?
Wyzwanie dla miast: zrównoważony system transportowy
Jak wskazują badania, samochody średnio przez 95% czasu stoją na parkingu i tylko 5% czasu są w użyciu. Ogromne miejskie przestrzenie są wykorzystywane do „przechowywania” niewykorzystywanych samochodów. Zmiana nawyków transportowych mieszkańców niesie zatem za sobą potencjał do uwolnienia przestrzeni w miastach. W tym module uczniowie badają, jak sposób naszego poruszania się wpływa na miejskie środowisko. Analizują możliwe rozwiązania, obliczając, ile węgla z emisji transportowych mogą pochłonąć drzewa oraz poznając alternatywne formy komunikacji. Finalnie, dostrzegają, jakie korzyści przynosi wprowadzanie zmian w systemie miejskiego transportu.
CO W TRAWIE... BZYCZY? Co możemy zrobić dla owadów zapylających?
Wyzwanie dla miast: ochrona różnorodności biologicznej
Bogactwo gatunkowe na danym terenie jest wypadkową wielu czynników: położenia geograficznego, klimatu, ukształtowania powierzchni ziemi, czy też głębokości i chemizmu wód śródlądowych i morskich. Z tego też powodu pewne części naszego globu są wyjątkowo bogate w gatunki, a niektóre mniej. Na dwóch kilometrach kwadratowych puszczy amazońskiej botanicy naliczyli ok. trzy tysiące gatunków roślin. To prawie tyle, ile gatunków roślin naczyniowych występuje na terenie całego naszego kraju położonego w strefie klimatu umiarkowanego. A czy nasze miasta są bogate w gatunki? Jak możemy zadbać o różnorodność biologiczną w naszej najbliższej okolicy i jak stworzyć przestrzeń przyjazną dla owadów zapylających?
KONIEC MARNOWANIA! Jak zminimalizować produkcję odpadów?
Wyzwanie dla miast: oraniczenie produkcji odpadów
Styl życia oparty na zasadach „zero waste” staje się popularny wśród wielu osób, ale miasto bez odpadów to coś, co wiele miast na całym świecie dopiero próbuje osiągnąć. Życie wedle idei „zero waste” sprowadza się do stosowania określonych zasad tzw. 5R: odmawiaj (refuse), ograniczaj (reduce), wykorzystaj ponownie (reuse), recyklinguj (recycle), kompostuj (rot). Koncepcja miasta „zero waste” oznacza, że miasto ma nie pozostawiać złego wpływu na środowisko i ten aspekt jest uwzględniany w każdej podejmowanej decyzji.Moduł łączy naukę o gospodarowaniu odpadami z pytaniami dotyczącymi lokalnego środowiska. Przechodząc przez aktywności, młodzież uczy się prowadzić dyskusje i poznaje sposoby na ograniczenie produkcji śmieci w mieście.
Pobierz materiał
MIASTO POD NASZYMI STOPAMI. Jaki wpływ ma gleba na życie w miastach?
Wyzwanie dla miast: chrona gleby jako składowej środowiska przyrodniczego
Gleba to podstawowy i ograniczony zasób, od którego zależy 95% naszej produkcji żywności. Intensywne rolnictwo wywiera na nią coraz większą presję, czego skutkiem jest jej zmniejszona płodność, erozja i utrata różnorodności biologicznej. Gdy mowa o przestrzeni miejskiej, warto pamiętać, że gleby nie tylko dostarczają nam pożywienia, ale są też częścią ekosystemów, które zapewniają określone funkcje, m.in. kluczowe dla łagodzenia kryzysu klimatycznego. Wysokie temperatury zwiększają rozkład i mineralizację materii organicznej w glebie oraz przyczyniają się do zmniejszenia jej żyzności. Za ważny czynnik można również uznać przepuszczalność gleby, która może chronić przed falami upałów, magazynując duże ilości wody i utrzymując odpowiednią temperaturę. Ta ostatnia kwestia jest szczególnie ważna w miastach, gdzie wybetonowane, uszczelnione powierzchnie mogą powodować efekt miejskiej wyspy ciepła. W kontekście zmian klimatu kluczowa jest również funkcja gleby związana z regulacją stosunków wodnych.
W trakcie zajęć uczniowie badają cechy gleb i ich rolę w mieście. Gleby stają się dobrym punktem wyjścia do dyskusji na temat ekosystemów i bioróżnorodności. Młodzież korzysta ze swojej wiedzy na temat właściwości gleb, aby zbadać, jak zmniejszyć ryzyko powodzi w miastach.
